Onze steeds sneller gaande maatschappij dwingt bedrijven te anticiperen op vragen vanuit de markt en voortdurende veranderingen zijn meer gebruikelijk dan een uitzondering. Als medewerker mag je je voortdurend aanpassen aan de situatie van vandaag. Daar is lef en moed voor nodig. Echter, niet iedereen is daartoe bereid en in staat. En wat doet u dan? De werknemer van de toekomst zal met onzekerheden moeten kunnen omgaan en de flexibiliteit moeten bezitten om daarmee om te gaan, te anticiperen, zich aan te passen en daarin ook de kansen te zien.

  

Alles gaat sneller

Tegenwoordig gaat alles sneller, het leven om ons heen zogezegd accelereert! Als medewerker, maar ook als consument mag je je voortdurend aanpassen aan nieuwe technologieën, eindeloze herstructureringen en veranderende trends voor wat betreft voedsel, mode en wondermiddelen!

Heb je net een nieuwe smartphone gekocht, moet je deze alweer vervangen om de nieuwste applicaties te kunnen gebruiken en de diverse updates rollen over elkaar heen. En mobiel is maar een van de vele herkenbare voorbeelden. Voortdurende veranderingen is de enige stabiele factor in ons leven geworden.

 

Wat vandaag is geleerd is morgen al verouderd!

 Wat vandaag is geleerd, is morgen al verouderd! Zo wordt gesteld en dat is best lastig voor onze jeugd die op dit moment vakkenpakketten, richtingen en studies moet kiezen voor een beroep of vak voor later! De arbeidsmarkt van nu zal er in ieder geval anders uit gaan zien. Sommige beroepen gaan verdwijnen en er zullen nieuwe ontstaan.

Dit maakt dat levenslang lerenen competentie-ontwikkelingsleutelbegrippen geworden zijn, die overal in onderwijssystemen, ondernemingen en organisaties floreren. Sociologen benoemen de huidige tijd met de metafoor “vloeibare moderniteit”.Waarbij alles aan voortdurende verandering onderhevig is en dat de endemische onzekerheid,die vandaag de dag ons leven bepaalt een constante factor is. Organisaties veranderen, de markt is turbulent en slechts beperkt voorspelbaar.Bedrijven passen zich voortdurend aan de voorkeuren van de markt aan en vragen zich af hoe zij hun organisaties gaan bemensen en hoe de werknemer van de toekomst er straks uitziet!

  

Risico nemend gedrag en lef is nodig

Risico nemen is jezelf uitdagen, maar ook in jezelf geloven. Er is moed voor nodig om iets te doen of te leren dat je nooit eerder hebt gedaan. Nieuwe dingen te ontdekken. Je eigen grenzen te verkennen en zo jezelf steeds een beetje verder te stretchen. Hoe meer je gewend raakt aan een bepaald risico, hoe minder je het als risico ervaart. Je kinderen de eerste keer alleen naar school laten fietsen is best spannend. Je als onbekende aansluiten bij een groep ook. Net als je baan opzeggen voordat je een nieuwe hebt.

 

Neem minimaal 1 risico per dag?

 Mijn moeder leerde mij al in mijn jeugd “neem minimaal 1 risico per dag”!  Als ik dan reageerde met de bekende waarom-vraag, kon ze mij dat niet echt goed uitleggen. Nu was ik altijd al nieuwsgierig van aard en nam misschien wel iets te veel risico’s als kind, getuige de vele malen dat ik bij de eerste hulp moest aankloppen! Toen ik dan thuiskwam met mijn hoofd in het verband nam ik weer te veel risico en moest ik eens wat rustiger aan gaan doen .

Uiteraard is niet iedereen een bungyjumper of parachutespringer. Ik heb overigens wel mijn parachute-wing gehaald en niet in mijn diensttijd. Risico’s nemen of lef hebben om iets aan te gaan zijn wel vaardigheden die bij deze tijd horen. Zowel in het bedrijfsleven als daarbuiten.

 

Ouder versus jonger

Als je kijkt naar risiconemend gedrag zie je een groot verschil in leeftijd. Ziet een kind een diepe plas met water, zal hij of zij er met zijn/haar laarzen doorheen willen stampen, terwijl de ouder er juist – al dan niet gewapend met paraplu – met een grote boog omheen gaat. Los van de ontwikkeling van de hersenen zijn jongeren van nature onderzoekender dan ouderen. Ze nemen doorgaans meer risico’s en durven vooral te experimenteren met anders. Ouderen daarentegen zijn behoudender, voorzichtiger en meer bedachtzaam. Zij hebben als kind vermoedelijk ook in de plas gestampt en gemerkt dat de laarzen dan bij een bepaalde hoogte vervelend vollopen. Dit zijn uiteraard stereotyperingen, maar voor velen ongetwijfeld herkenbaar.

 

Één zenuwstelsel

We zijn als mens allemaal uniek, maar delen toch één zenuwstelsel dat op dezelfde manier functioneert. In dat zenuwstelsel liggen de basisbehoeften al in potentie klaar vanaf de geboorte. Gecombineerd met de opvoeding en de genen die je van je ouders hebt meegekregen bepaalt dat iemands karakter waarin individuele behoeften een belangrijke rol spelen. Iedereen vindt een manier om aan deze behoeften te kunnen voldoen, bepaalt ons gedrag en de mate van lef en risico nemend gedrag.

Voor wat betreft ‘lef en risico nemend gedrag’, zijn er 2 behoeften van belang.

 

Zekerheid versus onzekerheid

Er zijn mensen die behoefte hebben aan zekerheid en veiligheid. Deze mensen gaan vooral voor het bekende – de wereld die ze kennen – en houden daar stringent aan vast en nemen zo min mogelijk risico’s.  Deze zogenaamde ‘risicomijders’ hebben de behoefte aan zekerheid om zo mogelijke vermeende pijn te vermijden, comfortabel te zijn en plezier te krijgen en het zal u duidelijk zijn dat deze mensen zeker geen bungyspringers zijn.

Risico mijden wordt door deze groep van mensen als relatief veilig beschouwd. Angst en onzekerheid voor het onbekende zorgen voor het vermijden van risico’s. Deze groep kiest liever voor de comfortzone en de voor hen ‘ogenschijnlijke’ veiligheid. ‘Weten wat je hebt en niet wat je krijgt’ is bij deze groep mensen een leidend-motto.  Want hoe moet het met de hypotheek als je je baan opzegt? Sommigen wagen toch de stap als alle seinen pas op groen staan. Anderen krijgen spijt dat ze nooit deden wat ze echt zelf wilden. Veel van deze mensen zeggen aan het eind van hun werkend leven dat ze te hard gewerkt hebben en te weinig tijd en aandacht gaven aan hun belangrijke en diepste verlangens en dromen.

Aan de andere kant van dit behoeften-spectrum staan de mensen die juist gaan voor onzekerheid en deze hebben juist stimulus, variatie en afwisseling nodig om deze behoeften te bevredigen. Het zal u niet verbazen dat de laatste groep van mensen juist wél de veranderingen, versnellingen, verbeteringen en aanpassingen van onze accelerende wereld omarmen, hier kansen in zien en zeer gewild zijn in het huidig en toekomstig bedrijfsleven.

Uiteraard zijn er meerdere combi’s van behoeften mogelijk, die iemands karakter en de omgang met deze accelererende wereld om ons heen bepalen.

Wat wel duidelijk is, is dat de medewerker van de toekomst avontuurlijk, ondernemend, extraverten vermoedelijk meer impulsiefen geneigd moet zijn tot het nemen van meer risico’s.

Sta jij open voor veranderingen? Word jij gedreven door voorzichtigheid en zekerheid, of ben jij meer iemand van de verandering, afwisseling en variatie en ben je altijd voor iets in?

 

De werknemer van de toekomst

 De werknemer van de toekomst zal vermoedelijk flexibel, bereid en in staat zijn om zich voortdurend aan te passen en is zeker niet bang zijn voor beroepsmatige en persoonlijke ontwikkeling!

Het ergste en minst constructief dat je als werknemer kunt doen, is stilstaan! Want als je dan stil staat als alle anderen vooruitgaan, dan raak jíj achterop, met alle gevolgen van dien! In de vloeibare moderniteit, ook wel flexibel kapitalismeof consumptiemaatschappij genoemd, moet/mag je als individu vooral bijblijven!

Maar eerlijkheid gebiedt mij ook te noemen dat het voor velen ook steeds lastiger is om bij te blijven! Ongeacht je karakter! Het tempo en de snelheid waarmee mensen zich voortdurend moeten aanpassen is voor velen haast niet meer bij te houden. En nog moeilijker voor de ‘zekerheidszoekers’ onder ons. En wat betekent dat voor uw personeelsbeleid?

Alles is in ons tijdperk versneld. Bijna alle aspecten van ons bestaan hebben een versnelling meegemaakt: Fastfood, speeddate, powernaps, kortdurende therapie en snelle “Ping-maaltijden”. Uit onderzoek blijkt ook dat we gemiddeld een half uur minder slapen dan in de vorige eeuw.

En is het niet zo dat juist de technologische vernieuwingen en vooruitgang eigenlijk tijd zouden moeten opleveren?! Critici van deze accelererende ontwikkelingen zeggen dat het leidt tot vervreemding van onze activiteiten en het ervaren van een permanent gevoel van tijdgebrek.

 

 Koffiedikkijken

 Hoe het profiel van de medewerker van de toekomst eruit gaat zien is voor ons allen nog koffiedikkijken. Wat de bedrijfsgoeroes wél verwachten is dat er in de toekomst steeds meer gewerkt wordt in netwerken. Medewerkers moeten in het verlengde daarvan over een aantal competenties beschikken. In meer netwerkachtige constructies zullen deze competenties zich meer en meer op het terrein van de sociale interactiebevinden; zoals kunnen samenwerken, onderhandelen en met conflicten kunnen omgaan en hoe jezelf kunt positioneren binnen een team. Van de medewerkers wordt verwacht dat ze:

• lef hebben,
• present zijn,
• kunnen plannen en organiseren,
• geen handelingsverlegenheid hebben,
• goed kunnen onderhandelen, robuust zijn, en
• zich niet achter baas of bureaucratie verschuilen.

 

Ouder wordend personeelsbestand

We hebben allemaal te maken met onze accelererende wereld en niet iedereen kan daar effectief op inspelen of op anticiperen en naar handelen. Daarbij hebben we ook allemaal een steeds ouder wordende populatie van medewerkers in ons personeelsbestand en vaak wordt gezegd dat onze oudere medewerkers niet goed kunnen meekomen. Ook ik ken situaties waarin ik dat helaas bevestigd kreeg. Maar ik wil hier toch ook een lans breken voor die ouderen die wel het karakterprofiel hebben dat juist wel onzekerheden omarmt en er nog voor gaan als de brandweer. Maar let u dan vooral op het karakterprofiel waarbij een duidelijk verschil is tussen zekerheidszoekers en onzekerheidszoekers.

Er wordt weleens gezegd dat 50 jaar het nieuwe 30 is, maar eerlijkheid gebiedt mij ook te zeggen: “soms is 50 gewoon 50 en soms zelfs 60!”  En wat ga je dan doen met deze 50-plussers die nog gemiddeld 15 jaar mee mogen in uw organisatie? Want vaak met lange dienstverbanden, zul je deze medewerkers juist niet verliezen aan de aantrekkelijke arbeidsmarkt van nu. Ze zijn vaak zeer loyaal en hebben het bij uw organisatie naar hun zin, wat ze dan ook te pas en te onpas aan u uiten!

Nu is de beleving van risico nemend gedrag ook niet voor iedereen gelijk. Zo kan iemand verlangend uitkijken naar zijn volgende parachutesprong, maar zich niet echt uitgedaagd voelen om een gesprek met een onbekenden aan te knopen.

En dan is er ook nog het overduidelijk verschil in leeftijd. Jongeren zijn vaker geneigd tot meer risico, maar dat kan ook roekeloosheid en onnauwkeurigheid met zich meebrengen.  Ouderen daarentegen varen meer een behoudende koers en dat kan juist stoffigheid, traagheid en te voorzichtig zijn met zich meebrengen.

Organisaties zijn overigens de plekken waar al deze generaties samenkomen!  U heeft zowel jongeren als ouderen in uw organisatie en hoe mooi zou het zijn om beiden aan elkaar te koppelen in een soort buddy-systeem of mentoraat waardoor beiden van elkaar gebruik kunnen maken en van elkaar kunnen leren. Deze koppeling kent meer voordelen: kennisbehoud, kennisoverdracht, flexibiliteit, ontwikkelen nieuwsgierigheid en vooral zin in mogelijke veranderingen en aanpassingen. Deze niet meer zien als een “ojee” maar “yes tof…”, maar dit gaat u niet in één keer bereiken en vergt inspanningen en tijd.

Maar wat is het alternatief voor die medewerkers – vaak wat ouder – die al dan niet vanuit karakter, niet meer kunnen meekomen? Weerstand laten zien en altijd tegen veranderingen zijn?  De makkelijke weg van ontslag is nog steeds een dure aangelegenheid – vooral met lange dienstverbanden en boven de 50 – en daarbij voelt u ook loyaliteit, u kent de medewerker al lange tijd, heeft deze zien groeien maar ook zien afzakken.

 

Wilt u verder praten over lef hebben en kijken naar uw medewerkers die achteropraken, dan kunt u contact opnemen met drs. Jerry Janssen assessmentpsycholoog die naast gedegen assessments, mensen ook in beweging zet richting, beter, sneller, anders, goedkoper, commerciëler en meer, niet omdat het móét maar omdat men dat zelf wil en kan!